ที่ทำงานไม่ใช่แค่ที่ทำงานสำหรับหลายคน แต่มันคือสนามแข่งขันที่มีกฎบางอย่างที่ไม่ได้พูดกันตรงๆ บางครั้งไม่เกี่ยวกับความสามารถหรือผลงาน แต่เกี่ยวกับว่าใครอยู่ข้างใคร ใครพูดกับใคร หรือใครไม่ถูกกับใคร สถานการณ์แบบนี้คือ “การเมืองในที่ทำงาน” ที่แม้ไม่อยากเล่น แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าเราทุกคนต่างอยู่ในเกมนั้นโดยอัตโนมัติ
คำถามคือ จะเอาตัวรอดจากสิ่งเหล่านี้โดยไม่ต้องลดคุณภาพชีวิตตัวเองได้ยังไง จะทำอย่างไรให้ยังรักษาความเป็นมืออาชีพได้ โดยไม่ถลำลงไปในเกมที่ไม่จำเป็น และยังสามารถทำงานไปได้เรื่อยๆ อย่างมั่นคง
อย่างแรกคือต้องยอมรับให้ได้ก่อนว่า การเมืองในที่ทำงาน “มีจริง” และจะมีอยู่เสมอไม่ว่าคุณจะทำงานที่ไหนหรือเปลี่ยนที่ไปกี่แห่งก็ตาม การทำเป็นไม่สนใจหรือปฏิเสธทุกอย่างอาจดูสบายใจในระยะสั้น แต่ระยะยาวคุณอาจตกเป็นเบี้ยล่างโดยไม่รู้ตัว เพราะเกมนี้ไม่ได้รอให้คุณพร้อมถึงจะเริ่ม
แต่การรับรู้ไม่ได้แปลว่าต้องเล่นตาม คุณยังสามารถวางตัวให้เป็นกลางได้ถ้ารู้จุดบาลานซ์ที่เหมาะสม เช่น รู้ว่าใครเป็นใคร ใครมีอิทธิพลอย่างไร แต่ไม่จำเป็นต้องเข้าข้างใครชัดเจนหรือแสดงท่าทีเลือกฝั่งแบบเปิดเผย ใช้ความนิ่งและข้อมูลเป็นเกราะกำบังให้ตัวเอง
อีกหนึ่งทักษะสำคัญคือ “ฟังให้มาก พูดให้น้อย” โดยเฉพาะในวงสนทนาที่มีความอ่อนไหว การพูดมากเกินไปโดยไม่จำเป็นอาจกลายเป็นดาบที่ย้อนกลับมาทำร้ายคุณเองในภายหลัง คำพูดง่ายๆ อย่าง “เรายังไม่รู้รายละเอียดทั้งหมดเลย” หรือ “เดี๋ยวรอดูอีกที” คือเทคนิคเลี่ยงดราม่าโดยไม่ปิดโอกาสให้ตัวเอง
รักษาความสัมพันธ์แบบมืออาชีพกับทุกฝ่าย ไม่ว่าจะชอบหรือไม่ชอบใครส่วนตัว อย่าให้เรื่องส่วนตัวมามีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเรื่องงานเด็ดขาด ใช้เกณฑ์เดียวคือ “อะไรดีที่สุดต่อทีม” แล้วให้ผลลัพธ์เป็นคำตอบแทนคำพูด
อย่าลืมสร้างความน่าเชื่อถือจากผลงานที่วัดได้จริง เพราะไม่ว่าใครจะพูดถึงคุณอย่างไร แต่ถ้างานของคุณชัดเจน มีคุณภาพ และส่งผลกระทบที่ดีต่อเป้าหมายองค์กร สุดท้ายชื่อเสียงในเชิงมืออาชีพจะกลายเป็นเกราะที่แข็งแกร่งกว่าทุกคำพูดในห้องลับ
อีกสิ่งที่สำคัญแต่หลายคนไม่ค่อยทำ คือการสังเกต “แรงกระเพื่อม” ของที่ทำงาน เช่น มีการโยกย้ายตำแหน่ง หรือเปลี่ยนผู้บริหาร วิธีคิดและลำดับความสำคัญของงานก็อาจเปลี่ยนไปตามนั้นด้วย การรู้ทันบริบทจะช่วยให้คุณปรับตัวทันก่อนที่พายุจะพัดถึงตัว
สุดท้าย อย่าลืมดูแลสุขภาพจิตของตัวเองให้อยู่ในสภาวะที่มั่นคง เพราะเมื่อคุณนิ่งพอ สงบพอ การเมืองในที่ทำงานจะไม่สามารถแตะต้องคุณได้ลึกเกินไป คุณอาจจะไม่ชนะในทุกเกม แต่คุณจะไม่แพ้โดยไม่มีทางลุกแน่นอน
สรุป
วิธีเอาตัวรอดในที่ทำงานที่มีการเมือง คือรู้จักยอมรับความจริงว่าเกมนี้มีอยู่ เรียนรู้วิธีวางตัวอย่างฉลาด พูดให้น้อยแต่ให้ข้อมูลแน่น ชัดเจนในผลงาน รักษาสัมพันธภาพที่ไม่อิงอารมณ์ และไม่ลืมปกป้องสุขภาพจิตตัวเอง เพราะคุณไม่จำเป็นต้องเล่นเกมให้เก่งที่สุด แค่รู้ว่าจะไม่ตกเป็นหมากของใครง่ายๆ ก็อยู่รอดได้อย่างมั่นคงแล้ว